Паян, нарӑсӑн 15-мӗшӗнче, Ҫӗнӗ Шупашкарта капюсавшӑн укҫа пуҫтарнине хирӗҫлесе митинга тухнӑ. Унта пухӑннӑ ҫынсем хӑйсен шухӑшне пӗлтернӗ. 300 ытла ҫын 2 сехете яхӑн ку ыйту тавра калаҫнӑ.
Митинг йӗркелӳҫисенчен пӗри Геннадий Весновский каланӑ тӑрӑх, мероприятие халӑх ыйтнипе ирттернӗ. Капюсавшӑн пухакан укҫа саккунлӑ пулнине ӗнентермесӗр вӗсем уншӑн тӳлесшӗн мар-мӗн.
Аса илтерер: ӑна нумаях пулмасть пухма тытӑннӑ. Ку программӑна пӗлтӗр пушӑн 28-мӗшӗнче йышӑннӑ.
Светлана Смирнова ав 1974 ҫултанпа коммуналлӑ тӑкаксемшӗн укҫа тӳлет, анчах унтанпа вӗсен ҫуртӗнче пӗр пӑта та ҫапман-мӗн. Вӑл ҫынсене капюсав тӗлӗшпе килӗшӳ тума сӗнмест. Вӑл уншӑн тӳлесшӗн мар. Юсав тусан ҫеҫ укҫа кӑларса хума хатӗр вӑл.
Валерий Вишневский ЖКХ тӳлевӗ хӑвӑрт ӳснине палӑртать, ҫынсем вара пурпӗрех нимӗн те чӗнмеҫҫӗ.
Митинга килнӗ ҫынсем пӗтӗмлетӳ тунӑ: капюсавшӑн тӳлемӗҫ.
Ҫӗнӗ Шупашкар хулин темиҫе шкулне, вӗсен йышӗнче пирӗн 3-мӗш шкула та ачасем чирленине пула вӑхӑтлӑха карантина хупрӗҫ. Учительсене вӗренӳнчен пушанса кӑшт сывлӑш ҫавӑрса илме пушӑ вӑхӑт тупӑнчӗ.
Пирӗн шкулта сывӑ пурнӑҫ йӗркине тытса пыраҫҫӗ. Чылайӗшӗ спортпа физкультурӑпа туслӑ. Шкулта сывлӑх кунӗ иртесси йӑлана кӗнӗ. Карантин кунӗнче шкул директорӗ Любовь Александровна сывлӑх кунне ирттерме сӗнчӗ. Пурте ырӑ сӗнӗве хаваспах йышӑнтӑмӑр.
Тепӗр кунне пурте йӗлтӗр илсе Тӗкӗрӗҫ катине утрӑмӑр. Вӑрман пире лайӑх кӗтсе илчӗ. Вырсарникун «Йӗлтӗр йӗрӗ–2015» чупу иртнӗ пирки йӗлтӗр ҫулӗ питӗ аван сыхланса юлнӑ. Йӗлтӗр сыртӑмӑр та каталанса пӗр-пӗрин хыҫҫӑн тепри тапрантӑмӑр. Хӗллехи илемлӗ кунпа киленсе ярӑннипе вӑхӑт иртни сисӗнмерӗ те.
Сывлӑх кунне ҫакӑн пек ирттерни пурне те кӑмӑла кайрӗ. Пурне те йӗлтӗрпе ярӑнса сывлӑха ҫирӗплетме йыхравлатпӑр!
Океан леш енчен Мускава ырӑран та ырӑ хыпар килнӗ. Халӗ Андрей Звягинцӑвӑн «Левифанӗ» ҫеҫ мар кинофестивальсене тыткӑнлать иккен. Чӑваш ҫӗрӗнен тухнӑ ҫынсем те чаплӑ кино ӳкерме пултараҫҫӗ. Вӗсем те пӗтӗм тӗнчери конкурссенче ҫӗнтереҫҫӗ.
Кӑрлачӑн 23-25-мӗшесенче АПШри Полсон хулинче пӗтӗм тӗнчери Flathead Lake International Cinemafest кинофестиваль иртнӗ. Унта тӗрлӗ жанрпа ӳкернӗ фильмсем хутшӑннӑ.
Кӑҫал фестивале 13 ҫӗршыври 82 картина хутшӑннӑ. Фестиваль триумфаторӗсенчен пӗри Ҫӗнӗ Шупашкарта ҫуралса ӳснӗ Евгений Корчагин пулнӑ. Халӗ вӑл Мускавра парӑнать. Евгений икӗ номинацире ҫӗнтернӗ: «Чи лайӑх ӳнер фильмӗ» тата «Чи лайӑх режиссер».
«Чи лайӑх ӳнер фильмӗ» номинацире унӑн «Феликс тата унӑн юратӑвӗ» фильм ҫӗнтернӗ.
Чӑваш Республикин РФ Президенчӗ ҫумӗнчи тулли праваллӑ элчи Леонид Волков ырӑ хыпара илтсенех Евгений Корчагина саламланӑ. «Феликс тата унӑн юратӑвӗ» фильм — аслӑ ару ҫыннисен юратӑвӗ пирки.
Ҫӗнӗ Шупашкарта «Нарспи» поэмӑна хулипех вуласшӑн. «Хула «Нарспи» вулать» — ҫапла ятлӑ Константин Иванов ҫулталӑкне халалланӑ онлайн марафон. Ҫӗнӗ Шупашкарти Ю.Гагарин ячӗллӗ тӗп вулавӑш паллӑ икӗ пулӑма пӗрлештерме сӗнет.
Марафона хутшӑнас тесен поэмӑри сыпӑка вуланине видео ӳкермелле. Унта туйӑма, сӑнарсен туйӑмне палӑртмалла. Ӑна вулакан хӑйӗн тӗлӗнмелле пултарулӑхне кӑтартма пултарать.
Поэма сыпӑкне шкулта, вулавӑшра, килте, урамра вулама юрать. Анчах 2-5 минутран ытлашши мар. «Нарспи» поэмӑна тӗнчери, Раҫҫейри тӗрлӗ халӑх чӗлхине куҫарнӑ. Ҫавӑнпа ӑна чӑвашла та, вырӑсла та, ытти чӗлхепе те вулама юрать.
Ҫӗнӗ Шупашкарти Ю.Гагарин ячӗллӗ тӗп вулавӑш поэма тексчӗпе хаваспах тивӗҫтерме хатӗр. Ӳкернӗ сюжета marafon-narspi@mail.ru адреспа ярса памалла. Пӗтӗм файла вулавӑшӑн «Ҫыхӑнура» халӑх тетелӗнчи страницине кӑларса хурӗҫ. Видеосене пушӑн 9-мӗшӗччен йышӑнаҫҫӗ.
Пуш уйӑхӗн 11-мӗшӗнче вулавӑшра «Нарспи» поэмӑн пысӑк вулавӗ пулать, унта видеосюжетсене хӑтлӗҫ.
Ҫак канмалли кунсенче Шупашкарти ачасемпе ҫамркӑсен 1-мӗш спорт шкулӗнче бадминтонла выляссипе республика чемпионачӗпе первенстви иртнӗ. Унта хӑлха начар илтекенсем хутшӑннӑ.
Ӑмӑртӑва районсемпе хуласенчи 43 бадминтонист пырса ҫитнӗ. Пӗчченшер разрядра та, хутӑшла мӑшӑррӑн выляссипе те Феликс Галкинпа Анастасия Николаева спорт маҫтӑрӗсем республика чемпионӗсем пулса тӑнӑ. Феликс Галкин Юрий Бардасов тусӗпе пӗрле мӑшӑрлӑ вылянӑ чух та ҫӗнтернӗ. Хӗрарӑмсен турнирӗнче Анастасия Николаевапа Ольга Долгова мӑшӑррӑн выляса хӑйсем вӑйлине ӗнентернӗ. Ҫамрӑк бадминтонистсенчен Федор Григорьев тата Виктория Карпова палӑрнӑ.
Раҫҫейӗн тава тивӗҫлӗ тренерӗ Надежда Тонина ку ӑмӑртӑва ҫӗршывӑн первенствине кама ярассине палӑртма йӗркеленине пӗлтернӗ. Юниорсем хушшинче ӑмӑрту Чулхулара нарӑсӑн 19–22-мӗшӗсенче иртмелле. Пуш уйӑхӗн 12–15-мӗшӗсенче вара хӗрсемпе каччӑсем ҫӗршыв наградишӗн тупӑшӗҫ. Ӑмӑрту Ҫӗнӗ Шупашкарта иртмелле. Раҫҫей чемпионатне вара пуш уйӑхӗн 30–апрелӗн 3-мӗшӗсенче Ленинград облаҫӗнче пухӑнӗҫ.
Сӑнсем (10)
«Пысӑк укҫа-и вӑл е пӗчӗк укҫа-и?» — тесе тек укҫа шутласа ҫӳретчӗ Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗнче пыракан камитсенчен пӗринчи сӑнар. 600 миллион тенкӗ пирки те тӗрлӗрен хаклама пулать-тӗр-ха. Апла-и, капла-и, анчах ҫав укҫана Канаша монохуласене модернизацилес тӗллевпе федераци хыснинчен уйӑрса пани, мӗн тесен те, ырӑ хыпар.
Нарӑсӑн 6-мӗшӗнче унта монохуласене модернизацилес енӗпе тӑрӑшакан ӗҫ комиссийӗн ларӑвӗ иртнӗ. Ларӑва Чӑваш Енӗн Элтеперӗ Михаил Игнатьев хутшӑннӑ. Унччен вӑл «Аталану тата тулаш экономика ӗҫ-хӗлӗн банкӗ» патшалӑх корпорацийӗн ертӳҫин ҫумӗпе, монохуласене модернизацилессипе ӗҫлекен правительство комиссийӗн ӗҫ ушкӑнӗн ертӳҫипе Ирина Макиевапа тӗлпулнӑ, Элтепер Администрацийӗн пресс-служби хыпарланӑ тӑрӑх, «хӑш-пӗр ыйтӑва сӳтсе явнӑ».
Канаш пирки каласан, федераци хыснинчен килекен 600 миллион тенке «территорие аталантарма» ярӗҫ. Игнатьев Ҫӗнӗ Шупашкарпа Улатӑр монохуласене ун пек тӗллевлӗ укҫа маларах лекнине пула шута илнӗ ӗҫсӗрлӗх виҫине Ҫӗнӗ Шупашкарта 7 хута яхӑн, Улатӑрта 5 хута яхӑн чакарма май килнӗ.
ОРВИ чирӗ сарӑлнӑ май чылай ҫын аптӑраса ӳкнӗ. Республикӑра чирлисен йышӗ тӑрук ӳснине палӑртаҫҫӗ. Шкулсенчи, училищӗсенчи, техникумсенчи, аслӑ шкулсенчи чылай ачасем чире пула вӗренме ҫӳреймеҫҫӗ.
Ҫавна май темиҫе шкулта уроксем те иртмеҫҫӗ. Халӗ Сӗнтӗрвӑрри районӗнчи Октябрьски (Ӗсмел) шкулӗ карантинра. Унта 353 ача ҫӳрет. Шупашкарти 56-мӗш шкулти 3-мӗш «Л» класри ачасем те уроксенче лармаҫҫӗ — карантинра.
Паянтан Шупашкарти 53-мӗш шкула та карантина хупнӑ. Шупашкарти тата Ҫӗнӗ Шупашкарти шкулсенчи хӑш-пӗр классене те чире пула вӑхӑтлӑха хупнӑ-мӗн.
Роспотребнадзор пӗлтернӗ тӑрӑх, юлашки эрнере республикӑра 7563 ҫын гриппа тата ОРВИпе чирлине палӑртнӑ. Ытларах пайӗ — 14 ҫула ҫитмен ачасем. Унчченхи эрнепе танлаштарсан, чирлисен йышӗ 56 процент ӳснӗ.
Кӗҫех Шупашкарта тата Ҫӗнӗ Шупашкарта ҫӗнӗ радиохумсем эфира тухма пуҫлӗҫ. Мӗнлисем?
Кӑрлач уйӑхӗн 28-мӗшӗнче телерадиовещани енӗпе федераци конкурс комиссийӗн ларӑвӗ иртнӗ. Унпа килӗшӳллӗн эфира тухмашкӑн ҫаксем выляса илнӗ:
1. «Радио-Дача». Ӑна 96,5МГц хумсем ҫинче Шупашкарта тата Ҫӗнӗ Шупашкарта итлеме май пулӗ.
2. «Звезда». Ӑна та Шупашкарпа Ҫӗнӗ Шупашкарта 107.9 МГц хумсем ҫинче итлеме пулать.
Ҫак кунсенче РФ Президенчӗн премине кам илесси паллӑ пулнӑ. Влаҫ органӗсен официаллӑ порталӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, пӗлтӗрхи пӗтӗмлетӗве кура «Вӗренӳ» наци проектӗнче РФ Президенчӗн премине кӑҫал пирӗн республикӑри 65 ҫамрӑк илӗ.
2013 ҫулта ку премие 46 ҫын тивӗҫнӗ. Кӑҫал вара Шупашкартан — 38, Ҫӗнӗ Шупашкартан — 6, Тӑвай районӗнчен — 4, Шупашкар районӗнчен — 3, Сӗнтӗрвӑрри районӗнчен — 2, Ҫӗрпӳ районӗнчен — 2 ҫын преми илӗҫ. Лауреатсен йышне ҫавӑн пекех Канашри, Ҫӗмӗрлери, Улатӑрти, Куславкка районӗнчи ҫамрӑксем кӗнӗ.
Лауреатсенчен 6-шӗ Раҫҫейӗн тӗрлӗ регионӗнче вӗренеҫҫӗ. 16 ҫамрӑк 60-шар пин тенкӗ илӗ. 49-шӗ 30-шар пин тенке тивӗҫнӗ.
Вӑл кӑна мар-ха. паллах. Анчах районсемпе хуласен хыснине кӗрекен налук тата налук мар тупӑша илсен, уйрӑм ҫынсен тупӑшне кура хурса паракан налука пула «кӗмӗл» нумайрах кӗрет.
Иртнӗ ҫул муниципалитетсен хыснине пурӗ 21,4 миллиард тенкӗ укҫа килнӗ. Ку вӑл виҫӗм ҫулхинчен 0,1 процент сахалтарах тенине пӗлтерет. Асӑннӑ суммӑран 7,6 миллиарчӗ — налук тата налук мар тупӑш.
Муниципалитетсем хӑйсем тупӑш илесси унчченхи ҫулхинчен 1,2 процент ӳснӗ. Ку енӗпе Элӗк, Канаш районӗсем уйрӑмах лайӑх кӑтартупа палӑраҫҫӗ. Пӗтӗмпе вара ҫак цифра 13 мунципалитетра пысӑкланнӑ. Укҫана вӗсем, тӗпрен илсен, патшалӑх тата муниципалитет харпӑрлӑхӗнчи пурлӑхпа усӑ курнипе тата хӑйсен пурлӑхне сутса тунӑ.
Налук тата налук мар тупӑша пӗлтӗр унчченхи ҫулхинчен чакарнисем вуннӑн: Ҫӗнӗ Шупашкар, Улатӑр, Канаш, Ҫӗмӗрле хулисем, Сӗнтӗрвӑрри, Елчӗк, Пӑрачкав, Шупашкар, Комсомольски, Красноармейски районӗсем.
Вырӑнти хыснасем епле тупӑша пула тулнине тишкерсен, тӗп пайӗ, 42,6 проценчӗ, уйрӑм ҫынсене хурса паракан налука тивет.
+18.3 °C